Rozwiązanie stosunku pracy to jeden z fundamentalnych aspektów relacji między pracodawcą a pracownikiem. Zrozumienie procedur i wymogów prawnych związanych z wypowiedzeniem umowy o pracę jest kluczowe dla obu stron. Artykuł ten przybliży Ci, jak prawidłowo dokonać wypowiedzenia, zarówno z perspektywy pracownika, jak i pracodawcy, prezentując przykładowe wzory i omawiając najważniejsze aspekty prawne.
Kiedy i jak pracownik może wypowiedzieć umowę o pracę?
Pracownik, zgodnie z Kodeksem pracy, ma prawo do swobodnego rozwiązania stosunku pracy w każdym czasie. Najczęściej odbywa się to poprzez wypowiedzenie umowy o pracę, które wymaga zachowania okresu wypowiedzenia. Długość tego okresu zależy od rodzaju umowy o pracę oraz od stażu pracy u danego pracodawcy.
- Umowa na czas nieokreślony: Okres wypowiedzenia wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy.
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy.
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
- Umowa na czas określony: Okres wypowiedzenia jest taki sam jak przy umowie na czas nieokreślony, ale tylko wtedy, gdy umowa na czas określony była zawarta na dłużej niż 6 miesięcy. W przypadku umowy na czas określony, która może być wypowiedziana z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika, okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc.
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę przez pracownika
[Miejscowość], [data]
[Twoje imię i nazwisko]
[Twój adres]
[Twój numer telefonu]
[Twój adres e-mail]
[Nazwa pracodawcy]
[Adres pracodawcy]
[Imię i nazwisko przełożonego/dział kadr]
OŚWIADCZENIE O WYPOWIEDZENIU UMOWY O PRACĘ
Ja, niżej podpisany/a [Twoje imię i nazwisko], zatrudniony/a na stanowisku [Twoje stanowisko pracy], działając na podstawie art. 52 § 1 Kodeksu pracy, niniejszym wypowiadam umowę o pracę zawartą w dniu [data zawarcia umowy] z dniem [data, w której umowa ulegnie rozwiązaniu, uwzględniając okres wypowiedzenia].
Proszę o rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem ustawowego okresu wypowiedzenia.
Z poważaniem,
[Twój odręczny podpis]
[Twoje imię i nazwisko (drukowanymi literami)]
Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę – zasady i okresy
Pracodawca również może rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem, jednak musi to zrobić z poszanowaniem przepisów Kodeksu pracy i z zachowaniem odpowiednich okresów wypowiedzenia. Przyczyny wypowiedzenia przez pracodawcę mogą być różnorodne, od przyczyn leżących po stronie pracownika (np. naruszenie obowiązków, niska efektywność) po przyczyny organizacyjne lub ekonomiczne po stronie firmy.
Okresy wypowiedzenia dla pracodawcy są takie same jak dla pracownika i zależą od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy. Istnieją jednak sytuacje, gdy wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę jest niedopuszczalne lub wymaga szczególnych uregulowań, np. w przypadku pracowników chronionych prawem (np. kobiety w ciąży, pracownicy w wieku przedemerytalnym).
Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia (tzw. dyscyplinarne)
W przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych przez pracownika, pracodawca ma prawo do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. W takiej sytuacji nie obowiązuje okres wypowiedzenia, ale pracodawca musi przestrzegać ściśle określonych terminów – maksymalnie miesiąca od momentu uzyskania wiadomości o okolicznościach uzasadniających rozwiązanie umowy.
Kiedy pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia?
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia w dwóch głównych przypadkach:
- Z winy pracownika (art. 52 Kodeksu pracy): Gdy pracownik dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Przykłady to: stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości, kradzież mienia firmowego, rażące zaniedbanie obowiązków skutkujące szkodą.
- Bez winy pracownika (art. 53 Kodeksu pracy): Gdy wystąpiły przyczyny leżące po stronie pracodawcy, uniemożliwiające dalsze zatrudnianie pracownika. Dotyczy to sytuacji takich jak: długotrwała nieobecność pracownika spowodowana chorobą (powyżej 3 miesięcy, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy, lub powyżej 1 roku, gdy pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy), usprawiedliwiona nieobecność spowodowana inną chorobą trwająca dłużej niż miesiąc, niezdolność do pracy spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę (za wypowiedzeniem)
[Miejscowość], [data]
[Nazwa pracodawcy]
[Adres pracodawcy]
[Imię i nazwisko pracownika]
[Adres pracownika]
OŚWIADCZENIE O WYPOWIEDZENIU UMOWY O PRACĘ
Niniejszym oświadczamy, że rozwiązujemy z Panem/Panią [imię i nazwisko pracownika] umowę o pracę zawartą w dniu [data zawarcia umowy] na stanowisku [stanowisko pracownika], z zachowaniem okresu wypowiedzenia, który upłynie w dniu [data, w której umowa ulegnie rozwiązaniu].
Przyczyną wypowiedzenia jest [należy podać konkretną, zgodną z prawem przyczynę, np. przyczyny organizacyjne leżące po stronie pracodawcy / przyczyny leżące po stronie pracownika, np. naruszenie obowiązków pracowniczych polegające na...].
Prosimy o zwrot mienia pracodawcy (np. służbowego laptopa, telefonu, identyfikatora) w ostatnim dniu pracy.
Z poważaniem,
[Podpis osoby upoważnionej do reprezentowania pracodawcy]
[Pieczątka firmy]
[Imię i nazwisko osoby podpisującej]
[Stanowisko osoby podpisującej]
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę (dyscyplinarne)
W przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, pracodawca musi sporządzić oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę, w którym jasno i precyzyjnie wskaże przyczynę uzasadniającą takie działanie. Ważne jest, aby przyczyna była zgodna z przepisami Kodeksu pracy, a samo oświadczenie zawierało wszystkie niezbędne elementy.
Wzór wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę (bez zachowania okresu wypowiedzenia)
[Miejscowość], [data]
[Nazwa pracodawcy]
[Adres pracodawcy]
[Imię i nazwisko pracownika]
[Adres pracownika]
OŚWIADCZENIE O ROZWIĄZANIU UMOWY O PRACĘ BEZ ZACHOWANIA OKRESU WYPOWIEDZENIA
Niniejszym oświadczamy, że rozwiązujemy z Panem/Panią [imię i nazwisko pracownika] umowę o pracę zawartą w dniu [data zawarcia umowy] na stanowisku [stanowisko pracownika], bez zachowania okresu wypowiedzenia, z dniem [data rozwiązania umowy].
Przyczyną rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia jest ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych przez Pana/Panią, polegające na: [należy szczegółowo opisać zachowanie pracownika, np. stawieniu się do pracy w stanie nietrzeźwości w dniu ... / kradzieży mienia firmowego w dniu ... / rażącym zaniedbaniu obowiązków skutkującym szkodą w wysokości ...].
Prosimy o zwrot mienia pracodawcy (np. służbowego laptopa, telefonu, identyfikatora) niezwłocznie.
Z poważaniem,
[Podpis osoby upoważnionej do reprezentowania pracodawcy]
[Pieczątka firmy]
[Imię i nazwisko osoby podpisującej]
[Stanowisko osoby podpisującej]
Co zawiera prawidłowe wypowiedzenie umowy o pracę?
Niezależnie od tego, kto dokonuje wypowiedzenia, dokument ten musi spełniać określone wymogi formalne. Przede wszystkim, wypowiedzenie umowy o pracę powinno być sporządzone na piśmie. W przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę, przyczyna wypowiedzenia musi być podana w oświadczeniu. Pracownik ma prawo żądać od pracodawcy wyjaśnienia przyczyn wypowiedzenia, jeśli umowa była zawarta na czas nieokreślony.
Kluczowe elementy pisma wypowiadającego umowę:
- Dane stron: Pełne dane pracownika i pracodawcy.
- Data sporządzenia: Data, kiedy dokument został przygotowany.
- Określenie rodzaju umowy: Informacja, o jaką umowę chodzi.
- Stwierdzenie o wypowiedzeniu: Jasne oświadczenie o zamiarze rozwiązania umowy.
- Data rozwiązania umowy: Określenie, kiedy umowa przestaje obowiązywać, z uwzględnieniem okresu wypowiedzenia.
- Przyczyna wypowiedzenia (w przypadku pracodawcy): Konkretne i zgodne z prawem uzasadnienie.
- Podpis: Własnoręczny podpis strony dokonującej wypowiedzenia.
Pamiętaj, że nieprawidłowe wypowiedzenie umowy o pracę może stanowić podstawę do odwołania się do sądu pracy. Dlatego tak ważne jest, aby wszystkie formalności były dopełnione zgodnie z obowiązującymi przepisami.
